Verhalen uit Kolyma

Schrijver: Varlam Sjalamov
Titel: Verhalen uit Kolyma
Jaar van 1e uitgave: 1982?
Uitgever: Bert Bakker, 1996
ISBN: 90 351 1706 9
Genre: Autobiografisch werk
Periode: 20e eeuw

Samenvatting van het verhaal:

Varlam Sjalamov vertelt kampverhalen. De schrijver bracht zeventien jaar door in straf- en werkkampen in Siberië. Het verhaal bestaat uit een verzameling anekdotes. De meeste verhalen spelen zich af in strafkampen en zijn beschrijvingen van het leven in het kamp.

De gevangenen zoeken naar allerlei manieren om ondanks ziekte, ondervoeding, lijfstraffen, misdaad en andere ellende hun verblijf draagbaar, of beter gezegd, minder ondraagbaar te maken. Soms gaat dit door leugen en bedrog, soms ten koste van medegevangenen.

Titelverklaring:

Het boek bestaat uit verhalen opgetekend door een gevangene (Varlam Sjalamov) die jarenlang heeft verbleven in straf- en werkkampen.

Plaats en tijd:

Van 1929 tot 1932, van 1937 tot 1942 en van 1943 tot 1951 bracht Varlam Sjalamov in gevangenschap door in verschillende kampen in de Sovjet Unie

Schrijfstijl / persoon/ vertelwijze:

Sommige verhalen zijn geschreven in de ik-vorm. Andere in de derde persoon.

Opbouw:

Het boek bestaat uit een verzameling korte verhalen. Er is geen aanwijsbare chronologische volgorde in de verhalen. Een enkel verhaal vertelt over zijn vrijlating. Er is geen verband tussen de verhalen onderling, anders dan dat ze allemaal het verhaal over gevangenschap vertellen.

Personages/hoofdpersonen:

De schrijver zelf, medegevangenen zoals Potasjnikov, Grigorjev. Fedja, Platonov, of de bewakers en opzichter, zoals Poegatsjov of Ivanovitsj. .

Thema en Motieven:

Het werk is autobiografisch. Er staan verschillende thema’s centraal: overleven onder bizarre omstandigheden en de terreur van het Sovjetsysteem. Het menselijk lijden.

Informatie over de schrijver:

Varlam Sjalamov (1907-1982) was de zoon van een priester die rechten studeerde toen hij zich in 1927 aansloot bij een groep Trotskisten. In 1929 werd hij wegens de verspreiding van illegaal drukwerk gearresteerd en werd veroordeeld tot drie jaar dwangarbeid. Hij begon tijdens zijn gevangenschap te schrijven, zowel proza als poëzie. In 1937 werd hij opnieuw veroordeeld tot vijf jaar, in 1943 tot gevangenschap tot aan het einde van de oorlog. Stalin stierf in 1953. In 1956 werd Varlam Sjalamov officieel gerehabiliteerd.

In 1961 publiceerde hij vijf dichtbundels. Het manuscript van Verhalen uit Kolyma werd door Clarence Brown van de universiteit van Princeton naar de Verenigde Staten gesmokkeld.

Overige informatie:

Duveltje's oordeel:

Het boek doet denken aan de verhalen uit Shoah, de documentaire over de Holocaust. De verhalen van Sjalamov zijn even verschrikkelijk. Er is zo’n schril contrast met ons leven in deze moderne verwende Westerse wereld dat het boek je wakker doet schrikken.

Ondanks alle psychische en fysieke vernedering en mishandeling heeft Sjalamov de kampen weten te overleven. Zijn boek is een belangrijke getuigenis van hoe wreed het Sovjetsysteem was, hoe wreed mensen elkaar kunnen behandelen, maar ook dat ondanks alles de mens in staat is om de meest vreselijke ellende te overleven.