zaterdag 13 december 2008

De man die zijn wereld opdronk


Schrijver: Aleksej Ivanov
Titel: De man die zijn wereld opdronk
Jaar van 1e uitgave: 2005
Uitgever: Meulenhoff
ISBN: 978 90 29 081047 NUR 302
Genre: Roman
Periode: ca. 2000, korte terugblik naar 1982

Hoofdpersonen:
Viktor (Vitja ) Sloezkin – leraar geografie
Roza Borisovna – hoofddocent
Nadja – de vrouw van Viktor
Tata – het dochtertje van Viktor en Nadja
Hokker – goede vriend van Viktor, minnaar van Nadja
De leerlingen van klas 9A en 9C:
- Masja Bolsjakova
- Ljoesja Mitrofanova
-Demon (Demenev)
- Ovetsjkin
- Gradoesov
- Skatsjkov
- Tsjebykin
- Tjoetin
Kira Valernevja – lerares
Lena Anfimova – jeugdvriendin van Viktor
Sasja Roeneva – vriendin van Viktor
Vetka – vrouw van Kolesnikov
Vovka Kolesnikov – man van Vetka

Samenvatting van het verhaal:
Viktor (Vitja ) Sloezkin wordt aangenomen op een middelbare school als geografieleraar. Omdat hij eigenlijk niets van geografie weet en geen pedagogische achtergrond heeft is zijn positie op school vanaf het begin af aan wankel. Vooral hoofddocent Roza Borisovna legt hem het vuur aan de schenen.
Ondertussen heeft Viktor een liefdeloze relatie met zijn vrouw Nadja, van wie hij op de bank moet gaan slapen. Viktor leidt zo een vrij uitzichtloos bestaan. Hij grijpt regelmatig naar de fles en bezoekt zijn vrienden. Deze voeren een ingewikkeld relatiespel. Hokker heeft een relatie met Kira, Vetka, en Nadja. Viktor voelt zich aangetrokken tot Sasja en Vetka probeert hem een keer te verleiden.
In een korte terugblik lezen we over Viktor in 1982, het jaar dat Brezhnev stierf, toen hij net zo oud was als zijn tegenwoordige leerlingen. Eigenlijk zitten alle volwassenen hier op een dood spoor. Ze zijn verveeld en zoeken vertier in drank en overspel. Viktor houdt eigenlijk nog steeds van Nadja en van zijn dochtertje Tata, maar ziet geen uitweg.

Aan het einde van de winter neemt Viktor zijn leerlingen mee op excursie. Ze trekken door de sneeuw, bouwen een vlot en zakken de rivier af. Ze beleven van allerlei avonturen en er ontstaat verbroedering tussen de leerlingen onderling en met Viktor. Deze wordt verliefd op de 15-jarig Masja. Hij probeert zijn gevoelens te onderdrukken, hetgeen gedeeltelijk lukt.
Aan het eind zit een ontknoping die ik hier niet opschrijf.

Titelverklaring:
De originele titel is De geograaf die zijn wereld opdronk. De geograaf is de bijnaam die de leerlingen Viktor hebben gegeven. Een van de leerlingen roept op een gegeven moment uit: de geograaf die zijn wereldbol heeft opgedronken, omdat Viktor samen met vriend Hokker dronken over straat zwalkt.

Plaats en tijd:
Het verhaal speelt zich af in de woonplaats van de schrijver, Perm, in de Oeral. Het speelt rond het jaar 1995.

Schrijfstijl / persoon/ vertelwijze:
Het verhaal is geschreven in de derde persoon, vanuit de persoon van Viktor Sloezkin.

Opbouw:
Het eerste deel beschrijft hoe Viktor aangenomen wordt, hoe hij kennismaakt met de leerlingen. Ook maken we hier kennis met zijn vrouw, dochter en vriendenkring.
Het tweede deel is een terugblik naar 1982 toen Viktor ongeveer even oud was als zijn huidige leerlingen. Het derde deel beschrijft opnieuw een deel van zijn huidige situatie.
Het vierde deel vormt de trektocht met de leerlingen over de rivieren Ponysj en Ledjanaja.

Thema en Motieven:
Thema is de verveling van het uitzichtloze stadsleven tegenover de uitdagingen van de woeste natuur.

Informatie over de schrijver:
Aleksej Ivanov werd geboren in Perm. Hij studeerde journalistiek en kunstgeschiedenis in Ekaterinburg, en keerde daarna terug naar zijn geboortestad. Daar werkte hij vier jaar lang als gids bij een reisbureau. Hij bestudeerde de gebruiken en gewoonten van de bewoners van de Oeral en schreef hier vervolgens boeken over.

Duveltje's oordeel:
Ik vond op verschillende plaatsen negatieve recensies over dit boek. Volgens mij is dit onterecht. Ik vermoed dat de critici niet verder zijn gekomen dan de eerste vijftig pagina’s terwijl het boek eigenlijk pas vanaf de helft echt losbarst. Wie Rusland of het Oostblok kent raakt misschien vermoeid bij het lezen over melancholie en samenzijn van vrienden die wodka drinken, want dit is van een dodelijke saaiheid. Ivanov neemt echter een lange aanloop om terecht te komen in prachtige filmische beschrijvingen van de natuur, dorpen en vervallen concentratiekampen. Het werk is sterk autobiografisch. Hij weet zijn eigen persoon steeds knap te relativeren, beschrijft mooi zijn innerlijke tweestrijd, gevechten met de liefde, de vriendschap en verweeft dit met de strijd tegen de woeste natuur tijdens de trektocht.
Een prachtig boek dat zeker verdient helemaal uitgelezen te worden!

zondag 7 december 2008

Een liefde in Parijs

Schrijver: Remco Campert
Titel: Een liefde in Parijs
Jaar van 1e uitgave: Januari 2004
Uitgever: De bezige bij
ISBN: 978-90-234-1788-0
Genre: psychologische roman
Periode: 50er jaren tot heden

Hoofdpersonen:
Richard Sanders - schrijver
Tovèr / Ton Verstrijden – succesvolle schilder, vriend van Richard.
Sacha van Munster – vroegere vriending van Richard

Samenvatting van het verhaal:
Richard is terug in Parijs. Hij denkt na over het verleden, over de tijd dat hij hier samen met vriend, bijgenaamd Tovér, op een klein zolderkamertje woonde. Tovér had succes en wist zich op te werken tot de beaumonde. Richard keerde terug naar Amsterdam. Hij is nu terug naar Parijs gekomen voor het presentatie van de vertaling van zijn nieuwe boek, De kunst van het vergeten, L'art d'oublier. Op straat komt hij een vrouw tegen, Sacha van Munster, die hij zich vaag van gezicht herinnert.

Richard loopt enigszins verdwaasd door Parijs. Hij heeft een ontmoeting met Tovér, maar voelt dat ze uit elkaar zijn gegroeid en dat hun vriendschap in zijn ogen meer voorstelde dan in die van Tovér. Ondertussen denkt hij terug aan zijn jeugd, aan zijn moeder die overleed toen hij zeven jaar oud was, zijn middelbare schooltijd en de verhouding met zijn vader, een bekende toneelspeler. Aan het einde van het verhaal onthult Sacha dat ze een zoon heeft van Richard.

Titelverklaring:
De titel slaat op de verhouding die Richard met Sacha had. Wat dat betreft is het geen juiste titel, want de verhouding tussen Richard en Sacha speelde zich af in Antwerpen.

Plaats en tijd:
Het verhaal speelt zich af in Parijs deels rondom het millenium, de schrijver is dan 60. Deels tijdens de jeugd van de schrijver, waarschijnlijk in de 60er jaren. Schrijfstijl / persoon/

Vertelwijze:
Het verhaal is geschreven in de derde persoon, vanuit de persoon van Richard Sanders

Opbouw:
Het boek begint met het heden, met het begin van het bezoek aan Parijs. De schrijver heeft geregeld flashbacks, keert terug naar het heden. Het verhaal eindigt in het heden met de presentatie van het boek en het gesprek met zijn ex-vriending Sacha.

Thema en Motieven:
De schrijver keert terug naar het verleden. Hierdoor vormt hij zich een nieuw beeld van zichzelf, van zijn verleden en van zijn verhoudingen met anderen in het verleden.Psychologische roman is eigenlijk een te groot woord voor dit levensverhaal.

Informatie over de schrijver:

Zie de informatie over Remco Campert op Wikipedia

Overige informatie:
Het zou aardig zijn om te weten wiens pseudoniem dat van Ton Verstrijden is. Ik heb een beetje gezocht maar kon niets vinden.

Duveltje's oordeel:
Het verhaal lijkt voor een groot deel biografisch. De hoofdpersoon, Richard Sanders, komt er wat dat betreft bekaaid van af. Het boek lijkt een zelfkritiek. De kunstenaar heeft in zijn jeugd niet het succes gehad waar hij op hoopte. Hij keerde terug naar Amsterdam, was daar weliswaar succesvol, maar vergelijken met het succes van zijn vroegere vriend verschraalt dat van Richard. Blijkbaar is de schrijver nogal nonchalant met zijn liefde omgesprongen, maar van enig schuldbesef is niet of nauwelijks sprake. De schrijver komt uit het boek naar voren als een Don Juan. Als ik een foto van Remco Campert zie, dan stel ik me daar geen Don Juan bij voor, maar ik kan me natuurlijk vergissen. Misschien is het zoals hij het in het boek beschrijft, dat toch veel vrouwen op kunstenaars vallen. Het boek is vlot geschreven en leest net zo weg. Ik vond het vooral aardig vanwege de Parijse sferen.

Sterretjes: ** (2)