Het Psalmenoproer

Schrijver: Maarten ’t Hart
Titel: Het Psalmenoproer
Jaar van 1e uitgave: 2006
Uitgever: Arbeiderspers
ISBN: 978 90 29 566 117
Genre: Historische Roman
Periode: vanaf 1730 tot aan begin 19^e eeuw

Hoofdpersonen:

Roemer Stroombreker– reder van vissersschepen
Diderica Croockewerf – zijn vrouw
Anna Kortsweyl – grote liefde van Roemer en moeder van zijn zoon
Gilles Heldenwier – de zoon van Roemer en Anne
Meester Spanjaard – de onderwijzer

Samenvatting van het verhaal:

Roemer wordt op jonge leeftijd verliefd op Anna. Hij trouwt echter met Diderica Croockewerf waardoor hij zijn vissersvloot kan uitbreiden omdat hij naast zijn twee hoekers ook nog twee nieuwe buizen in bezit krijgt. Anna trouwt met Grubbelt Heldenwier, die niet vermoedt dat zijn zoon Gilles een natuurlijke zoon is van Roemer
Het zit echter niet zo mee, want Nederland verkeert voortdurend in oorlog, voornamelijk met Engeland. Hierdoor wordt de visvangst benadeeld. In Maassluis ontstaat daardoor onrust. Deze onrust vertaalt zich ook in onenigheid tussen religieuze groepen. De gewone bevolking is tegen de invoering van de korte zingtrant zoals de kerk die wil doen. De gevestigde macht is daarentegen voor de invoering van deze manier van zingen. Er ontstaat een opstand, het Psalmenoproer, die uiteindelijk wordt neergeslagen. De schuldigen waaronder Gilles Heldenwier worden verbannen.
Als Diderica sterft neemt Roemer meester Spanjaard bij hem in huis. Later trekt ook Anna bij hem in, nadat ze van haar man Grubbelt is gescheiden.
Roemer wordt burgemeester. Als Gilles na jaren terugkeert en onderduikt in Maassluis wordt hij opgepakt en gevangen gezet. Roemer weet hem echter te laten ontvluchten.
Jaren later komt Roemer zijn zoon weer tegen als hij in Amsterdam bij Napoleon gaat pleiten voor de visserij van Maassluis. Tot een verzoening komt het echter niet.

Titelverklaring:

De titel is het Psalmenoproer. Het oproer is het verhaal waarom heen zich de rest van de geschiedenis van de hoofdpersonen afspeelt.

Plaats en tijd:

Het verhaal speelt zich af vanaf ongeveer 1730 tot aan het begin van de 19^e eeuw (Napoleon). De geschiedenis speelt voornamelijk in Maassluis. Roemer onderneemt twee keer een reis. Een keer naar Den Haag, en een keer naar Amsterdam.

Schrijfstijl / persoon/ vertelwijze:

Het verhaal is geschreven in de derde persoon, vanuit de persoon van Roemer Stoombreker.

Opbouw:

Het boek is een historische roman. De geschiedenis ontknoopt zich aan de hand van een aantal historische feiten, zoals de oorlogen met Engeland en Frankrijk, het Psalmenoproer, maar ook aan de muziek en de geschiedenis van Johan Sebastiaan Bach.
Het vertelt het verhaal van Roemer Stoombreker vanaf zijn jeugd tot en met zijn bezoek aan Napoleon als lid van een delegatie van reders, op bejaarde leeftijd.

Thema en Motieven:

Thema is het leven van arm en rijk in deze historische periode, de liefde tussen de rijke Roemer en de arme Anna, waarbij het standsverschil en de betekenis daarvan duidelijk uit de doeken wordt gedaan. Het boek geeft tevens een goed beeld van het economische systeem van die tijd.

Informatie over de schrijver:

Maarten ’t Hart studeerde biologie aan de Rijksuniversiteit te Leiden. Hij publiceerde zijn eerste roman, Stenen voor een ransuil, in 1971. In 1978 breekt hij door met Een vlucht regenwulpen. Zijn werk is sterk autobiografisch en de invloeden van het gereformeerde geloof en het verzet tegen de religie zijn in veel van zijn boeken terug te vinden. Wat het geworstel met het geloof betreft past hij prima in een traditie waarin ook Gerard Reve en Jan Wolkers thuis horen.

Overige informatie:

Maarten ’t Hart heeft zeer uitgebreid onderzoek gedaan naar de omstandigheden in Maassluis in de betreffende periode. De belangrijkste bronnen worden in het boek genoemd. Hij is heel zorgvuldig te werk gegaan, waardoor het verhaal zeer realistisch wordt.

Duveltje's oordeel:

Uitstekend geschreven boek dat zeker mensen die van vaderlandse geschiedenis houden weet te boeien. Blijft wel dat de lezer voortdurend uit het perspectief van een rijke reder zich moet verplaatsen in de werkelijkheid van de 18^e eeuw. Af en toe komt dat wat pedant over.