De overgave

Schrijver: Arthur Japin
Titel: De overgave
Jaar van 1e uitgave: 2007
Uitgever: Arbeiderspers
ISBN: 978 90 295 6529 5
Genre: Historische roman
Periode: ca. 1825 - 1870

Hoofdpersonen:
Sallie “Granny” Parker – koloniste
John Parker – kolonist
Lucy Parker – dochter van Granny en John
Rachel Parker- dochter van Granny
Cynthia Ann – kleindochter van Granny
Quanah – achterkleinzoon van Granny

Samenvatting van het verhaal:
Het verhaal is deels gebaseerd op reële gebeurtenissen.

Deel een – De prijs van grond
De Parkers trekken samen met de families Kellog en Plummer naar Texas om daar grond te koloniseren. Het gebied wordt oorspronkelijk bewoond door Comanches.
De families bereiken Texas en stichten er Fort Parker. Silas en James, zonen van John uit een eerder huwelijk zijn getrouwd met Lucy en Martha, dochters van Granny uit een eerder huwelijk. Martha krijgt een dochtertje, Cynthia Ann, dat komt te overlijden. Als Silas en Lucy een dochter krijgen noemen ze haar ook Cynthia Ann.

Aanvankelijk lijken de indianen de families met rust te laten. Op 19 mei 1836 vallen de Comanches echter toch aan. Een groot deel van de kolonisten komt om het leven. Granny wordt door de indianen verkracht en zwaar gewond achtergelaten. Rachel en Cynthia Ann worden door de indianen meegenomen. John en Silas sneuvelen. Lucy, James en Martha en een deel van de kinderen hebben de dans ontsprongen.
Granny en de overige overlevenden vluchten naar een andere nederzetting, die van de Tinnins.

Deel twee – Zaad in de winter
Quanah, de Comanche komt Granny, inmiddels oud geworden, opzoeken. De indianen zijn voor een groot deel uitgeroeid, in het nauw gedreven. Ze zullen zich overgeven.
In de Tinnins nederzetting worden Granny en de andere vrouwen erop aangekeken dat ze door Indianen gemeenschap hebben gehad, ook al was dat onvrijwillig. Ze trekken door naar de volgende nederzetting, die van de familie Grimes.
Lizzie, het zusje van Martha, wordt teruggevonden bij een andere stam, die haar tegen een losgeld vrijlaat. Granny ontmoet Holland Coffee, een man die een versterkte handelspost heeft en zaken doet met indianen. Ze vinden een spoor van Rachel, een dochter van Martha, maar weten haar niet op te sporen. Eind november 1836 trekt ze met James naar Columbia, waar het eerste Texaanse congres plaatsvindt.
Na een tijd krijgen ze bericht dat de Comanches een jonge blanke vrouw te koop aanbieden. Eind februari 1838 komt Rachel bij haar familie terug. Rachel is twee kinderen kwijtgeraakt.
Op aanraden van Holland Coffee schrijft Rachel haar trieste verhaal op. Hij wil er een pamflet van maken, zorgen dat de mensen meer begrip krijgen voor de vrouwen die door de indianen zijn verkracht. Rachel schrijft haar verhaal op . De vrouwen worden regelmatig lastig gevallen en zelfs met de dood bedreigd. Rachel is sterk verzwakt, in de winter sterft ze. Granny trekt samen met Holland Coffee naar Houston. Daar hoort ze dat haar kleindochter Cynthia Ann gezien is.

Deel 3 God’s adem
Granny probeert Quanah die haar op is komen zoeken, te haten. Maar ze heeft ook begrip voor de indianen die door de blanken zijn verdreven. Ze verkeert in tweestrijd.
Zebediah Grime, de oudste zoon van de familie Grimes, komt haar opzoeken. Hij vertelt dat hij een vrouw heeft gevonden die Cynthia Ann zou kunnen zijn. Het blijkt zo te zijn. Ze was getrouwd met een indiaan, Peta Nocona, die door blanken is vermoord. Haar baby is een dochtertje, Topsannah. Haar zoon van negen heeft ze ook bij zich, Quanah, maar deze ontsnapt.
Granny’s kleindochter gedraagt zich nu als een indiaanse. Ze is de taal verleerd. Granny probeert haar kleindochter weer terug te brengen in de 'beschaafde' blanke wereld.
Ze trekken naar Austin. Granny zoekt gouverneur Sam Houston op, die ze vijfentwintig jaar daarvoor heeft leren kennen. Cynthia Ann probeert te ontsnappen, maar wordt opnieuw gevangen genomen.
Topsannah sterft aan een longontsteking. Cynthia Ann stopt daarna met eten.
Granny schenkt Quanah een tekening die Cynthia Ann als kind voor haar gemaakt heeft. Daarna rijdt Quanah weg.

Titelverklaring:
De overgave slaat enerzijds op de Comanche-indianen die zich uiteindelijk moeten overgeven. Anderzijds is Granny, de hoofdpersoon van het boek, iemand die zich voortdurend neer moet leggen bij het noodlot dat haar treft, misschien bij het dilemma dat ze indianen haat, maar tegelijkertijd niet kan haten.

Plaats en tijd:
Het verhaal speelt zich tussen 1825 en 1900 in de Verenigde Staten.
Schrijfstijl / persoon/ vertelwijze:
Het verhaal is geschreven vanuit de hoofdpersoon Granny in de eerste persoon.

Opbouw:
Het verhaal wordt verteld vanuit herinneringen van Granny als een oude vrouw. Door de historische verhaallijn loopt het bezoek van Quanah aan Granny.

Thema en Motieven:
Thema is het dilemma tussen enerzijds de haat die ontstaat uit het leed dat is aangedaan en anderzijds het begrip, de menselijkheid. Granny haat de indianen, aan de andere kant moet ze erkennen dat hen ook onrecht is toegedaan.

Informatie over de schrijver:
Arthur Japin studeerde Nederlands en werd daarna acteur. In 1987 stopte hij met acteren en begon met schrijven. Hij maakte in 1997 zijn doorbraak met de roman De zwarte met het witte hart. Dit was ook een historische roman gebaseerd op ware gebeurtenissen. Bovendien ging het hier ook om een verhaal over een etnische groep. Hij is een van Nederlands meest succesvolle hedendaagse schrijvers.

Overige informatie:
Het is prettig dat Japin ons uitgebreid inlicht hoe het verhaal tot stand is gekomen, zoals hij dat ook in andere boeken doet. In het nawoord doet hij verslag van hoe dit boek tot stand is gekomen.

Duveltjes oordeel:
Arthur Japin beschikt over ene ongebreidelde fantasie en voorstellingsvermogen. Hij weet zich op zeer knappe wijze te verplaatsen in een persoon die in een andere tijd leeft, in een ander land, een andere cultuur en een ander geslacht heeft. Ik vind Japin één van de grootste schrijvers van deze tijd, die zich zeker kan meten met Saramago, Murakami, en Mercier.

Sterretjes: ***** (5)